TOPMANAGEMENT

XXL De macht, het netwerk, de prestaties en de wereld van de Nederlandse topmanagers

Naslag
De top 101 der meest invloedrijken 1998
De prestaties van de meest invloedrijken
De prestaties: de rapportcijfers van de bedrijven
Recensies

Is de nieuwe generatie topmanagers in het Nederlandse bedrijfsleven wel zo geweldig succesvol als het lijkt? En hoe veroverden ze de macht? Jos van Hezewijk en Marcel Metze nemen honderden bedrijven en topfunctionarissen uit de afgelopen vijftien jaar de maat. Ze wijzen de meest opzienbarende presteerders en de meest bedenkelijke achterblijvers aan. Hun rapportcjifers zullen velen verrassen.
De manager die de wedloop naar de macht wil winnen, oefent geduld en slaat in moelijke tijden toe. Alleen bedrijven met gevoel voor traditie, die slim innovaties oppikken, en andere opslokken vóór ze zelf opgegeten worden, overleven de ratrace.
Van Hezewijk en Metze analyseren ook dat de macht in de Nederlandse economie, ooit in handen van 200, thans geconcentreerd is bij slechts 101 toplieden. Wie zijn nu deze spinnen in het web? Hoe kregen zij steeds meer greep op de samenleving? Hoe bespelen zij hun netwerken?

Jos van Hezewijk opende de wereld van de topmanagers met het spraakmakende 'De topelite van Nederland' en via zijn Elite Databank (elite-research.org). Onderzoeksjournalist Marcel Metze dook achter de schermen van de grote banken en Philips en schreef onthullende 'corporate biographies'.

Ca. 240 blz., Geïllustreerd, Prijs f 39,50 / bf 790 Uitgeverij SUN
Verschijningsdatum: 26 november 1998
isbn: 90 6168 643 1 nugi: 684

De top 101 der meest invloedrijken 1998
De prestaties van de meest invloedrijken
De rapportcijfers van de bedrijven

De top 101 der meest invloedrijken 1998

Invloed is niet afhankelijk van de persoonlijke prestatie, maar meer van de invloed van het bedrijf en de networking-capaciteiten.

	Topfunctionaris	invloed	prestatie	trend	organisatie	functie	periode	leeftijd
1.	Ruiter, ir. H. de	10,0	nvt	nvt	Shell	Gr.dir.l.	83-94	64
2.	Hazelhoff, mr. R.	8,31	6,3	0	ABN (Amro)	RvB.vz.	859294	68
3.	Schaik, dr. G. van	8,31	5,4	-	Heineken	RvB.vz.	89 93	68
4.	Loudon, mr. jhr. A.A.	7,24	6,1	0	Akzo Nobel	RvB.vz.	82 94	62
5.	Wachem, ir. L.C. van	7,02	5,2	-	Shell	pres-dir	85 92	67
6.	Fentener v. V., ir. F.H.	6,60	6,2	+	SHV	RvB.vz.	75 84	65
7.	Nelissen, mr. R.J.	6,18	5,8	-	(Amro)ABN	RvB.vz.	839092	67
8.	Jacobs, drs. A.G.	5,96	6,8	+	ING	RvB.vz.	92 98	62
9.	Maljers, drs. F.A.	5,75	5,6	0	Unilever	RvB.vz.	84 94	65
10.	Engelshoven, ir. J.M.H. v.	5,54	nvt	nvt	Shell	Gr.dir.l.	82 91	68
11.	Kalff, mr. P.J.	5,54	5,9	-	ABN Amro	RvB.vz.	94 he	61
12.	Tabaksblat, mr. M.	5,54	5,4	0	Unilever	RvB.vz.	94 he	61
13.	Timmer, J.D.	5,33	6,7	+	Philips	RvB.vz.	90 96	65
14.	Maas, dr. ir. A.	5,11	4,7	-	KBB	RvB.vz.	849598	64
15.	Oort, prof. dr. C.J.	4,90	nvt		ABN	RvB.l	77 89	70
16.	Royen, ir. O.H.A. van	4,90	5,4	0	Hoogovens	RvB.vz.	88 93	68
17.	Hoeven, drs.C.H. v.d.	4,69	6,5	+	Ahold	RvB.vz.	93 he	51
18.	Liemt, mr. H.B.	4,69	4,7	-	DSM	RvB.vz.	84 93	65
19.	Pennings, dr. J.V.H.	4,47	6,3	+	Océ	RvB.vz.	90 98	64
20.	Peters, drs. J.F.M.	4,47	6,9	+	Aegon	RvB.vz.	84 93	67
21.	Boonstra, C.	4,26	6,3	0	Sara (Phil)	RvB.vz.	8494he	60
22.	Bouw, drs. P.	4,26	6,1	+	KLM	pres-dir	91 97	57
23.	Epema-Brugman, drs. M.	4,26	nvt		Energieraad	vz.	83 91	68
24.	Burgmans, A.	3,83	nvt		Unilever	RvB.l.	91 he	51
25.	Dik, ir. W.	3,83	5,3	-	KPN	RvB.vz.	89 he	59
26.	Wijffels, drs. H.H.F.	3,83	5,9	-	Rabobank	Hdir.vz.	86 he	56
27.	Land, A.H.	3,62	7,4	+	Hagemeyer	RvB.vz.	86 he	59
28.	Langman, mr. drs. H.	3,62	nvt		ABN (Amro)	RvB.l.	73 91	67
29.	Berghe, prof. dr. L.A.A. v.d.	3,41	nvt		Univ. Gent	prof.	?? he	47
30.	Dijk, drs. J.A.N. van	3,41	nvt		Sara /DE	RvB.l.	89 he	60
31.	Eustace, D.G.	3,41	nvt		Philips	RvB.l.	92 he	62
32.	Kemenade, prof. dr. J.A. v.	3,41	nvt		prov. Nhl	C vd Kon	92 he	61
33.	Veen, ir. M.C. van	3,41	6,6	+	Hoogovens	RvB.vz.	93 98	63
34.	Wiegel, H.	3,41	nvt		Zorgverz.	Best.vz.	94 he	57
35.	Ververs, ir. M.	3,20	6,5	-	Wolters K.	RvB.vz.	89 95	65
36.	Bruggink, mr. H.J.	2,98	nvt		Reed Elsevier	Co-chairm	95 he	52
37.	Hovers, dr. J.C.M.	2,98	6,0	-	Stork (Océ)	RvB.vz.	89 98he	55
38.	Kopper, H.	2,98	nvt		Deutsche B.	RvB.l	?? he	63
39.	Lede, mr. C.J.A. van	2,98	6,1	+	Akzo Nobel	RvB.vz.	94 he	56
40.	Leysen, dr. A.	2,98	nvt		Gevaert	Vz.	?? ??	71
41.	Moerland, prof. dr. P.W.	2,98	nvt		KUB	prof.	88 he	49
42.	Stekelenburg, J.	2,98	nvt		FNV (NVV)	Best.vz.	88 97	57
43.	Storm, drs. K.J.	2,98	7,0	0	Aegon	RvB.vz.	93 he	56
44.	Westdijk, mr. N.J.	2,98	4,0	-	Pakhoed	RvB.vz.	92 he	57
45.	Wiechers, ir. W.K.	2,98	nvt	-	PNEM MEGA	RvB.vz.	9197he	58
46.	Kamminga, J.	2,77	nvt		prov.Gld	CvdKon	96 he	51
47.	Schröder, J.M.	2,77	6,0	-	Martinair	pres.	58 98	67
48.	Albrecht, dr. M.	2,56	nvt		Hoogovens	RvB.l.	77 92	66
49.	Andriessen, prof. mr.F.H.J.J.	2,56	nvt		Eur.Cie.	l.	81 92	69
50.	Berndsen RA, drs. L.J.M.	2,56	3,5	-	Nedlloyd	RvB.vz.	93 he	56
51.	Broeksma, drs. H.C.	2,56	nvt		BolsWessa.	CDir.l.	90 he	53
52.	Hessels, mr. J.M.	2,56	3,3	-	Vendex	Hdir.vz.	91 he	56
53.	Hubée, ir. K.	2,56	nvt		Philips	RvB.vvz.	88 92	68
54.	Jong, drs. J.M. de	2,56	nvt		ABN AMRO	RvB.l.	91 he	53
55.	Kranendonk, ir. A.J.	2,56	6,1	-	Friesland	Dir.vz.	?? 90	68
56.	Loudon, jhr. J.	2,56	nvt		Caneminst.	vz.	?? he	62
57.	Peijs, drs. K.M.H.	2,56	nvt		CDA.Eur.p.	l.	89 he	54
58.	Rijn, mr. J.J. van	2,56	6,6	+	ING (NN)	RvB.vz.	90 92	69
59.	Schuitemaker, drs. A.	2,56	nvt		SHV	RvB.l.	73 82	73
60.	Vollenhoven, prof. mr. L. van	2,56	nvt		(Reed)Els.	RvB.vvz.	87 95	68
61.	Vuursteen, ir. K.	2,56	4,7	-	Heineken	RvB.vz.	93 he	57
62.	Walravens, prof. dr. A.H.C.M.	2,56	nvt		TUD	prof.	76 he	58
63.	Wit, F.J. de	2,56	nvt	-	KNP BT	RvB.vz.	9697	59
64.	Woudenberg, mr. C. van	2,56	nvt		KLM	Dir.l.	?? he	50
65.	Wijnbergen, dr. S.J.G. van	2,56	nvt		Min.EZ	SG	97 he	47
66.	Meijer, W.	2,34	nvt		Rabobank	RvBeh.vz.	93 he	59
67.	Bree, ir. S.D. de	2,13	4,1	-	DSM	RvB.vz.	93 he	61
68.	Cassani, K.V.	2,13	nvt		IBM Ned	Board,vvz.	?? ??	70
69.	Endtz, ir.J.J.	2,13	4,6	-	HBG	RvB.pres.	84 92	68
70.	Halberstadt, prof. drs. V.	2,13	nvt		RUL	prof.	74 he	59
71.	Kroes, drs. N.	2,13	nvt		Nijenrode	Best.pres.	91 he	57
72.	Meysman, F.L.V.	2,13	6,1	-	Sara/DE	RvB.vz.	94 he	46
73.	Overmars, mr. W.	2,13	6,5	-	Campina M	HDir.vz.	84-95	66
74.	Ruding, dr. H.O.C.R.	2,13	nvt		Citycorp	Board.l.	92 he	59
75.	Scholten, prof. dr. Th.M.	2,13	nvt		Robeco	Dir.vz.	78 87	71
76.	Swalef, G.J.	2,13	7,7	+	Achmea	RvB.vz.	89 he	58
77.	Verhagen RA, drs. G.	2,13	nvt		Pakhoed	Dir.vvz.	74 92	69
78.	Waeyenberge, bar. P.P.A. v.	2,13	nvt		??	??	?? ??	60
79.	Bodt, ir. H.	1,92	nvt		Philips	RvB,l.	90 he	60
80.	Hendrikx, mr. J.A.M.	1,92	nvt		prov.Ov.	CvdKon	89 he	57
81.	Boer-Kruyt,G.J. de	1,70	nvt	nvt	zelfstand		?? he	54
82.	Collomb, B.	1,70	nvt		Lafarge	RvB.vz.	94 he	56
83.	Collot d'Escury, baron K.J.A.	1,70	nvt		Waterschap	Best.vvz.	?? ??	65
84.	Fanjul, O.	1,70	nvt		Repsol	RvB.vz.	?? ??	??
85.	Fitzgerald, N.W.A.	1,70	nvt		Unilever	RvB.vz.	96 he	53
86.	Kat, drs. D.R. de	1,70	nvt		SHV	Dir.vvz.	?? ??	64
87.	Lintjer, drs. J.	1,70	nvt		Min.Fin.	dir.	?? he	55
88.	Maeijer, prof. mr. J.M.M.	1,70	nvt		KUN	prof.	63 97	66
89.	Messier, J.-M.	1,70	nvt		C.G.Eaux	pres-dir	?? ??	??
90.	Ruules, ing. R.	1,70	nvt		Dow Benel.	RvB.l.	?? 92	66
91.	Schweitzer, L.	1,70	nvt		Renault	RvB.vz.	?? he	56
92.	Vermeulen, ir. P.O.	1,70	nvt		BNG	RvB.l.	94 he	52
93.	Zoutendijk, prof. dr. G.	1,70	6,1	-	Delta Ll.	RvB.vz.	84 92	69
94.	Crijns, ir. H.P.H.	1,49	5,5	+	Pakhoed	Dir.vz.	76 92	59
95.	Hoek, prof. mr. P.C. van den	1,49	nvt		Stibbe	Best.vz.	?? he	59
96.	Roef, drs. P.A.W.	1,49	5,0	-	Gamma	RvB.vz.	75 95	66
97.	Andriessen, dr. J.E.	1,28	nvt		Min.EZ	minister	89 94	70
98.	Kremers, dr. J.	1,28	nvt		Robeco	RvB.vvz.	?? 97	65
99.	Bukman, drs. P.	0,85	nvt		Min.Landb.	minister	86 94	64
100.	Driel, W. van	0,85	nvt		HAL	RvB.l.	96 he	53
101.	Doeksen, mr. G.J.	0,43	nvt		Internatio	RvB.vvz.	72 92	67

Toelichting
- rangnummers: bij gelijke score op alfabet geordend;
- invloed: gebaseerd op aantal en gewicht van functies en nevenfuncties, omgerekend naar score tussen 0 en 10, waarbij 0 = minst invloedrijke der top-101 en 10 = meest invloedrijke der top-101;
- prestatie: cijfer van 1 (voor de moeite) tot 10, met 6 als 'gemiddeld'. Komt overeen met de prestatiescore van het bedrijf voor de periode waarin de topfunctionaris het bedrijf leidt of leidde. Deze scores omvatten steeds een periode van 5 jaar, de functionaris moet minstens 3 jaar topman zijn geweest. Er is rekening gehouden met een vertragingseffect: het duurt zo'n 2 jaar voor de prestaties van een topman zichtbaar worden, en ze werken ook tot 2 jaar na zijn vertrek door. De prestatiescores hebben betrekking op de perioden 1982-1987, 1987-1992 en 1992-1997. Nvt = geen topman van een bedrijf (geweest) in de periode 1982-1997;
- trend: onder deze topman wist het bedrijf zijn prestatie te verbeteren (+), gelijk te houden (0) of te laten verslechteren (-). Trendscores zijn alleen berekend over de periodes 1987-1992 en 1992-1997, steeds ten opzichte van de voorgaande 5 jaar;
- functie: vz = voorzitter; vvz = vice-voorzitter; l = lid; RvB = Raad van Bestuur; pr of pres = president; dir = directeur; Hdir = hoofddirectie; Gr.dir = groepsdirectie; Best = bestuur; CvdKon = Commissaris van de Koningin;
- periode: Hazelhoff was van 1985-1990 topman van ABN en van 1992-1994 van ABN Amro; Nelissen was van 1983-1990 topman van de Amrobank, daarna tot 1992 van ABN Amro; Maas keerde in 1997-1998 even terug als topman van KBB; Boonstra ging in 1994 naar Philips; Hovers ging in 1998 naar Océ; Wiechers werd in 1997 topman van het door fusie ontstane PNEM MEGA;
- leeftijd: in 1998

De prestaties van de meest invloedrijken

42 van de top-101 der meest invloedrijken zijn voormalige of zittende voorzitters van een Raad van Bestuur. Hoe presteerde hun bedrijf in de periode waarin zij die functie vervullen of vervulden? 23 krijgen een voldoende, 19 een onvoldoende.
De beste presteerders hebben over het algemeen weinig invloed. Het duurt een aantal jaren voor prestatie omgezet kan worden in invloed.

topfunctionaris	prestatie	trend	invloed	bedrijf	functie	periode	leeftijd
Swalef, G.J.	7,7	+	2,13	Achmea	RvB.vz.	89 he	58
Land, A.H.	7,4	+	3,62	Hagemeyer	RvB.vz.	86 he	59
Storm, drs. K.J.	7,0	0	2,98	Aegon	RvB.vz.	93 he	56
Peters, drs. J.F.M.	6,9	+	4,47	Aegon	RvB.vz.	84 93	67
Jacobs, drs. A.G.	6,8	+	5,96	ING	RvB.vz.	92 98	62
Timmer, J.D.	6,7	+	5,33	Philips	RvB.vz.	90 96	65
Rijn, mr. J.J. van	6,6	+	2,56	ING (NN)	RvB.vz.	90 92	69
Veen, ir. M.C. van	6,6	+	3,41	Hoogovens	RvB.vz.	93 98	63
Hoeven, drs. C.H. van der	6,5	+	4,69	Ahold	RvB.vz.	93 he	51
Overmars, mr. W.	6,5	-	2,13	Campina M	Hdir.vz.	849095	66
Ververs, ir. M.	6,5	-	3,20	Wolters K	RvB.vz.	89 95	65
Boonstra, C.	6,3	0	4,26	Sara/Phil	RvB.vz.	8494he	60
Hazelhoff, mr. R.	6,3	0	8,31	ABN(Amro)	RvB.vz.	859294	68
Pennings, dr. J.V.H.	6,3	+	4,47	Océ	RvB.vz.	90 98	64
Fentener van Vlissingen, ir. F.H.	6,2	+	6,60	SHV	RvB.vz.	75 84	65
Bouw, drs. P.	6,1	+	4,26	KLM	pr-dir	91 97	57
Kranendonk, ir. A.J.	6,1	-	2,56	Friesland	dir.vz.	?? 90	68
Lede, mr.C.J.A. van	6,1	+	2,98	Akzo Nobel	RvB.vz.	94 he	56
Loudon, mr. jhr. A.A.	6,1	0	7,24	Akzo Nobel	RvB.vz.	82 94	62
Meysman, F.L.V.	6,1	-	2,13	Sara/DE	RvB.vz.	94 he	46
Zoutendijk, prof. dr. G.	6,1	-	1,70	Delta Ll	RvB.vz.	84 92	69
Hovers, dr. J.C.M.	6,0	-	2,98	Stork(Océ)	RvB.vz.	8998he	55
Schröder, J.M.	6,0	-	2,77	Martinair	pres.	58 98	67
Kalff, mr. P.J.	5,9	-	5,54	ABN Amro	RvB.vz.	94 he	61
Wijffels, drs. H.H.F.	5,9	-	3,83	Rabobank	Hdir.vz.	86 he	56
Nelissen, mr. R.J.	5,8	-	6,18	(Amro)ABN	RvB.vz.	8 39092	67
Maljers, drs. F.A.	5,6	0	5,75	Unilever	RvB.vz.	84 94	65
Crijns, ir. H.P.H.	5,5	+	1,49	Pakhoed	Dir.vz.	76 92	59
Royen, ir. O.H.A. van	5,4	0	4,90	Hoogovens	RvB.vz.	88 93	68
Schaik, dr. G. van	5,4	-	8,31	Heineken	RvB.vz.	89 93	68
Tabaksblat, mr. M.	5,4	0	5,54	Unilever	RvB.vz.	94 he	61
Dik, ir. W.	5,3	-	3,83	KPN	RvB.vz.	89 he	59
Wachem, ir. L.C. van	5,2	-	7,02	Shell	pr-dir	85 92	67
Roef, drs. P.A.W.	5,0	-	1,49	Gamma	RvB.vz.	75 95	66
Liemt, mr. H.B. van	4,7	-	4,69	DSM	RvB.vz.	84 93	65
Maas, dr. ir. A.	4,7	-	5,11	KBB	RvB.vz.	84 95 98	64
Vuursteen, ir. K.	4,7	-	2,56	Heineken	RvB.vz.	93 he	57
Endtz, ir. J.J.	4,6	-	2,13	HBG	RvB.pr.	84 92	68
Bree, ir. S.D. de	4,1	-	2,13	DSM	RvB.vz.	93 he	61
Westdijk, mr. N.J.	4,0	-	2,98	Pakhoed	RvB.vz.	92 he	57
Berndsen RA, drs. L.J.M.	3,5	-	2,56	Nedlloyd	RvB.vz.	93 he	56
Hessels, mr. J.M.	3,3	-	2,56	Vendex	Hdir.vz.	91 he	56

Toelichting
- prestatie: cijfer van 1 (voor de moeite) tot 10, met 6 als 'gemiddeld'. Komt overeen met de prestatiescore van het bedrijf voor de periode waarin de topfunctionaris het bedrijf leidt of leidde. Deze scores omvatten steeds een periode van 5 jaar, de functionaris moet minstens 3 jaar topman zijn geweest. Er is rekening gehouden met een vertragingseffect: het duur zo'n 2 jaar voor de prestaties van een topman zichtbaar worden, en ze werken ook tot 2 jaar na zijn vertrek door;
- trend: onder deze topman wist het bedrijf zijn prestatie te verbeteren (+), gelijk te houden (0) of te laten verslechteren (-);
- functie: vz = voorzitter; RvB = Raad van Bestuur; pr of pres = president; dir = directeur; Hdir = hoofddirectie;
- periode: Overmars was tot 1990 topman van Campina, daarna van Campina Melkunie; Boonstra ging in 1994 naar Philips; Hazelhoff was van 1985-1990 topman van ABN en van 1992-1994 van ABN Amro; Hovers ging in 1998 naar Océ; Nelissen was van 1983-1990 topman van de Amrobank, daarna tot 1992 van ABN Amro; Maas keerde in 1997-1998 even terug als topman van KBB;
- leeftijd: in 1998

De rapportcijfers

rang	bedrijf	rapportcijfer totaal 1982-1997	trend 1992-1997
1.	Achmea (Centraal Beheer)	10,0	positief
2.	Schuttersveld	10,0	negatief
3.	Reed Elsevier (Elsevier)	9,3	positief
4.	Hagemeyer	9,1	positief
5.	Nedap	8,7	positief
6.	Randstad	8,2	neutraal
7.	Perscombinatie	8,1	positief
8.	Wolters Kluwer (Kluwer)	7,8	negatief
9.	ING Groep (Nationale Nederlanden)	7,2	positief
10.	Fortis Groep (AMEV)	7,1	neutraal
11.	Aegon	7,0	neutraal
12.	Van Melle	7,0	negatief
13.	Ahold	6,9	positief
14.	NBM Amstelland (Amstelland)	6,9	neutraal
15.	Koninklijke Bijenkorf Beheer	6,8	negatief
16.	Wegener Arcade (Wegener)	6,8	negatief
17.	Twentsche Kabel	6,8	neutraal
18.	Friesland Coberco (Frico Domo)	6,8	positief
19.	HAL	6,7	neutraal
20.	KNP BT (Bührmann-Tetterode)	6,7	positief
21.	Kas-Associatie	6,7	positief
22.	VNU	6,6	neutraal
23.	Bouwfonds Nederlandse Gemeenten	6,6	positief
24.	Hunter Douglas	6,6	neutraal
25.	ABN Amro (Algemene Bank Nederland)	6,6	negatief
26.	Campina Melkunie (Melkunie)	6,6	negatief
27.	De Nationale Investeringsbank	6,5	positief
28.	Numico (Nutricia)	6,5	negatief
29.	SHV	6,4	negatief
30.	Stork	6,4	negatief
31.	BAM	6,4	negatief
32.	Zwolsche Algemeene	6,4	negatief
33.	Van Lanschot Bankiers	6,4	positief
34.	Martinair	6,4	negatief
35.	Delta Lloyd	6,3	positief
36.	Rabobank	6,3	negatief
37.	Sara Lee/DE (Douwe Egberts)	6,3	negatief
38.	ASR (Stad Rotterdam)	6,3	negatief
39.	Otra	6,3	negatief
40.	Pon	6,3	negatief
41.	De Telegraaf	6,2	negatief
42.	Bank Nederlandse Gemeenten	6,2	negatief
43.	Hoogovens	6,2	positief
44.	Samas-Groep	6,2	neutraal
45.	Cebeco-Handelsraad	6,2	negtaief
46.	Akzo Nobel (Akzo)	6,2	positief
47.	OPG Groothandel	6,2	negatief
48.	IHC Caland (Caland)	6,2	neutraal
49.	Océ (Océ van der Grinten)	6,1	positief
50.	Kempen & Co	6,1	positief
51.	Hoek Loos	6,1	negatief
52.	Ahrend	6,1	neutraal
53.	Ten Cate (Nijverdal Ten Cate)	6,0	negatief
54.	Delft Instruments (Oldelft)	6,0	positief
55.	Heineken	5,9	negatief
56.	Grontmij	5,9	negatief
57.	DSM	5,8	negatief
58.	Athlon (Riva)	5,8	positief
59.	Norit	5,7	negatief
60.	CSM	5,6	negatief
61.	BolsWessanen (Wessanen)	5,6	negatief
62.	Krasnapolsky	5,6	neutraal
63.	Breevast (Bredero VastGoed)	5,5	negatief
64.	KLM	5,4	positief
65.	Pakhoed	5,4	negatief
66.	Beers	5,3	neutraal
67.	TBI	5,2	negatief
68.	Unilever	5,1	neutraal
69.	Gamma	5,0	negatief
70.	NAGRON	5,0	negatief
71.	Volker Wessels Stevin (Volker Stevin)	5,0	positief
72.	Internatio-Müller	4,9	positief
73.	Macintosh	4,9	negatief
74.	Schiphol	4,8	negatief
75.	Nederlandse Spoorwegen	4,8	positief
76.	Dow Benelux	4,8	negatief
77.	Peek & Cloppenburg	4,7	negatief
78.	Eriks	4,6	negatief
79.	Begemann (Holec)	4,6	negatief
80.	Cindu International (Cindu Key & Kramer)	4,5	negatief
81.	Econosto	4,4	negatief
82.	Suikerunie (Cosun)	4,3	negatief
83.	Koninklijke/Shell Groep	4,3	negatief
84.	Oranje-Nassau Groep	4,1	positief
85.	Ballast Nedam	4,1	negatief
86.	Philips Electronics	3,9	positief
87.	Reesink	3,8	negatief
88.	Sphinx Gustavsberg (Sphinx)	3,7	negatief
89.	Gist-Brocades	3,5	negatief
90.	Hollandsche Beton Groep	3,5	negatief
91.	Boskalis Westminster	3,4	neutraal
92.	Exxon Chemical Holland	3,3	negatief
93.	Deli Universal (Deli-Maatschappij)	3,3	negatief
94.	Grolsch	3,3	neutraal
95.	Van Ommeren	3,1	negatief
96.	Vendex	3,1	negatief
97.	Cehave	3,1	negatief
98.	Netherlands Car (Volvo Car)	2,9	positief
99.	Nutreco (Hendrix'Fabrieken)	2,9	?
100.	Gasunie	2,7	negatief
101.	Bosch & Keuning	2,6	negatief
102.	Van Leer	2,5	positief
103.	ACF (Brocacef)	2,5	neutraal
104.	Wilma International	2,3	positief
105.	Nedlloyd	2,2	negatief
106.	ASM International	2,2	?
107.	HIM Furness (Furness)	2,1	neutraal
108.	Smit Internationale	2,0	positief
109.	HES Beheer	1,9	neutraal
110.	IBM Nederland	1,8	negatief
111.	Amsterdam Rubber	1,0	negatief
112.	British Petroleum Nederland	1,0	negatief

Toelichting
De gegevens betreffen een bestand van bedrijven in de top-100-lijsten naar beurswaarde en eigen vermogen in 1982, 1987, 1992 en 1997. Alleen die bedrijven waarover zowel gegevens van 1982 als 1997 beschikbaar waren, zijn opgenomen (totaal 112). Een naam tussen haakjes is de naam van het bedrijf in 1982.
Het rapportcijfer 1982-1997 is aldus bepaald:
1. Het eigen vermogen van alle onderzochte bedrijven steeg in de periode 1982-1997 gemiddeld met een factor 2,72; de beurswaarde met een factor 13,9;
2. Per bedrijf is berekend hoeveel de beurswaarde en/of het eigen vermogen stegen. Vervolgens is de gemiddelde stijging daarvan afgetrokken;
3. Bij niet-beursgenoteerde bedrijven is de onder 2. berekende factor naar eigen vermogen omgerekend naar een score tussen 1 (voor de moeite) en 10, waarbij 6 overeenkomt met de gemiddelde prestatie;
4. Bij beursgenoteerde bedrijven zijn de onder 2 berekende factoren voor beurswaarde en eigen vermogen eerst apart omgerekend naar scores tussen 1 en 10. Deze zijn vervolgens opgeteld en gedeeld door 2, zodat opnieuw een score tussen 1 en 10 ontstaat.
De trend 1992-1997 is aldus bepaald: de groei van beurswaarde en/of eigen vermogen in de periode 1992-1997 is afgezet tegen die in de voorgaande vijf jaar, steeds na aftrek van de gemiddelde groei in die perioden. Zo wordt gemeten of het bedrijf zijn prestatie in 1992-1997 ten opzichte van 1987-1992 wist te verbeteren of niet.
Bronnen: Financieel Economisch Lexicon, jaarverslagen.

Recensies

De elite wordt minder elitair
1998/11/26 NRC Handelsblad p. 22 door Cees Banning

Vandaag wordt een nieuw onderzoek naar de meest invloedrijke personen in het bedrijfsleven gepubliceerd. Rangorde, mutaties, netwerken, sociale achtergronden, politieke gezindheid, en de positie van vrouwen. (...)

Saneren met de elite
1998/11/27 Algemeen Dagblad p. 13

(...) Ook de top wil meer doen met minder mensen. Dat blijkt uit het gisteren gepresenteerde boek van Marcel Metze en Jos van Hezewijk. Hun boek gaat over machtige mensen en heet: XXL (...)

Grootste concerns tonen lagere groeipercentages
1998/11/27 Telegraaf p. 31

De macht van de oude multinationale bedrijven is tanende. "Olifanten sterven uit" zo zeggen Jos van Hezewijk en Marcel Metze in hun gisteren verschenen boek XXL over de economische machtsverhoudingen in Nederland. De economische reuzen, een eeuw geleden in een adembenemend tempo opgebouwd, scoorden sinds 1982, het jaar waarin het poldermodel in Wassenaar werd geboren, slecht. (...) Zij hebben moeite nieuwe groeimogelijkheden te vinden. (...) Met al hun onzekerheden werden de grote concerns een speeltuin voor managementgoeroes. Bij de 25 bedrijven die in 1982-1997 het beste presteerden, komen de grote concerns niet voor. (...) Er is een nieuwe generatie topbestuurders aangetreden. Minder randstedelijk (Rotterdammers zijn uit, zuiderlingen in), minder vaak uit oude ondernemersfamilies, politiek gezien wat linkser dan vroeger en minder vaak ingenieur. De groep machtigen is ook ingekrompen. De mensen aan de top hebben daarbij hun toegenomen aanzien zonder terughoudendheid omgezet in maatschappelijke invloed, zo sterk dat soms het beeld van een nieuwe regentenkliek opdoemt. Toch zijn er gelukkig tekenen, aldus de schrijvers, dat de moderne samenleving een regenteske houding niet langer accepteert.

Onbekende De Ruiter 'machtigste manager van Nederland'
1998/11/27 de Volkskrant p. 2 door Geert Dekker

Van Hezewijk en Metze presenteerden gisteren hun co-productie XXL, De macht, het netwerk, de prestaties en de wereld van de Nederlandse topmanagers. Het is een boek geworden vol ranglijsten met de best en slechts presterende bedrijven en best en slechtst presterende managers. (...) Naast de beschrijving van personen en bedrijven bevat XXL een overzicht van vijftien jaar Nederlandse economie. (...)

Bovenbaas blijft aimabel op de achtergrond
1998/11/28 de Volkskrant p.2 door Geert Dekker

Hij is uitgeroepen tot Nederlands invloedrijkste manager, maar niemand kent hem. Wie is ir. Henny de Ruiter? (...) Gekke dingen doen ligt ook niet in de aard van Hendrikus de Ruiter, 64 jaar nu. Het is een gewone man, een aardige man, een nette man. 'Het is een genoegen met hem te werken' merken collega's op. 'Een aimabel man. Ik kan niets negatiefs over hem zeggen', aldus een ander. De Ruiter komt uit een Nederlands-Hervormde familie, die verder geen traditie in het leveren van topmanagers of -ondernemers had hoog te houden. Hij leest, tennist, voetbalt en tuiniert en vroeger heeft hij in het nationale volleybalteam gespeeld. Daarover vertelde hij in 1994 in de Volkskrant: 'We hebben nog meegedaan aan de wereldkampioenschappen in Praag en Parijs. We speelden bij wijze van geintje tegen de Russische vrouwen, en verloren dik. Wat wij deden was natuurlijk niet te vergelijken met het huidige nationale team.' Toen vertrouwde hij de lezer ook zijn gevoel voor tact toe. 'Als je zus getrouwd is met iemand die je niet leuk vindt, zeg je ook niet dat hij een grote neus heeft, of zoiets.' (...) Toen hij in 1956, na een studie scheikunde, een baan zocht, koos hij voor Shell in plaats van DSM. 'DSM gaf de werknemers gratis kolen. Ik had uitgerekend dat dat 300 gulden per jaar was. Dat was niet zoveel en dus koos ik voor Shell', zo lichtte hij zijn keuze in hetzelfde Volkskrant-verhaal toe. Dergelijke ontboezemingen van 'de zakelijke onderkoning van Nederland' zijn schaars. Over de deze week gepubliceerde ranglijst wil hij niet praten, zo laat hij via zijn secretaresse weten. 'In uw krant stond in de kop iets over een grote onbekende. Dat vond hij een prima omschrijving en hij wil dat graag zo houden', zegt ze. Deze zomer mengde hij zich in het zakenblad Elan nog wel in een discussie over de kwaliteiten waaraan leidinggevenden moeten voldoen. Hij gaf daarbij blijk van een bepaalde weerstand tegen openbaarheid. 'Er zijn niet veel topmanagers die anderen de lol van het succes kunnen gunnen. Meestal zie je toch de goudhaantjes die het succes naar zich toe trekken', aldus De Ruiter, die zelf nooit bestuursvoorzitter is geweest. (...)